THOÁT VỊ ĐĨA ĐỆM – NGUYÊN NHÂN, DẤU HIỆU VÀ CÁCH ĐIỀU TRỊ

Thoát vị đĩa đệm đang có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa, đặc biệt ở độ tuổi 20 – 40 do thói quen ngồi lâu, ít vận động, mang vác nặng sai tư thế và áp lực công việc.

Bài viết được tư vấn bởi các bác sĩ chuyên khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn nhằm mang đến thông tin khoa học, dễ hiểu, cùng các phương pháp điều trị hiện đại như phẫu thuật nội soi cột sống, phẫu thuật xâm lấn tối thiểu với hệ thống O-arm hiện đại, giúp người mắc thoát vị đĩa đệm có thêm lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. 

1. Thoát vị đĩa đệm là gì?

Đĩa đệm là cấu trúc nằm giữa các đốt sống, đóng vai trò như một “bộ giảm xóc” tự nhiên giúp cột sống vận động linh hoạt. Cấu tạo của đĩa đệm gồm hai phần chính: Bao xơ (lớp ngoài cứng chắc làm từ sợi collagen) và nhân nhầy (lớp trong mềm mại, giàu nước, có tính đàn hồi cao). Nhờ sự kết hợp này, đĩa đệm giúp cột sống hấp thụ lực, hạn chế chấn động khi cúi, ngửa hoặc xoay người. Tuy nhiên, do không có mạch máu riêng mà phải dựa vào trao đổi chất từ các mô xung quanh, đĩa đệm rất dễ bị thoái hóa theo thời gian.

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị đẩy ra ngoài do bao xơ bị rách hoặc thoái hóa. Phần nhân nhầy tràn ra có thể gây chèn ép các dây thần kinh xung quanh hoặc tủy sống, dẫn đến các cơn đau vùng lưng, cổ. Trong những trường hợp nặng, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như tê yếu tay chân, liệt vận động hoặc rối loạn đại tiểu tiện. Thoát vị đĩa đệm thường gặp ở người lớn tuổi, người ít vận động hoặc thường xuyên ngồi sai tư thế trong thời gian dài.

Thoát vị đĩa đệm thường xảy ra ở cột sống thắt lưng (phần lưng thấp, đốt L4-L5 hoặc L5-S1) và cột sống cổ (đốt C5-C6 hoặc C6-C7). Đây là những nơi chịu áp lực lớn nhất trong sinh hoạt hàng ngày. Ngoài ra, thoát vị cũng có thể xảy ra ở cột sống ngực, nhưng ít phổ biến hơn.

Thoát vị đĩa đệm là tình trạng phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị đẩy ra ngoài do bao xơ bị rách hoặc thoái hóa, gây chèn ép các dây thần kinh hoặc tủy sống.

Thoát vị đĩa đệm là nguyên nhân chính gây đau lưng và đau cổ mạn tính, ảnh hưởng đến hơn 5% dân số trưởng thành trên toàn cầu, đặc biệt ở những người từ 30 tuổi trở lên. Nếu không được phát hiện sớm, bệnh có thể làm giảm chất lượng cuộc sống đáng kể, gây ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt hàng ngày.

2. Nguyên nhân đĩa đệm bị thoái hóa và thoát vị

Có nhiều yếu tố góp phần khiến đĩa đệm bị thoái hóa dẫn đến thoát vị. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến:

• Thoái hóa tự nhiên: Khi tuổi càng cao, đĩa đệm dần mất nước và giảm tính đàn hồi, trở nên giòn hơn và dễ rách. Quá trình này thường bắt đầu từ khoảng 30 tuổi và biểu hiện rõ rệt hơn sau tuổi 50.
• Chấn thương: Tai nạn giao thông, té ngã hoặc nâng vật nặng sai tư thế có thể làm rách bao xơ ngay lập tức, dẫn đến thoát vị. 
• Sai tư thế sinh hoạt: Ngồi lâu, cúi gập người khi làm việc nhà hoặc mang vác không đúng cách làm tăng áp lực lên đĩa đệm, gây tổn thương theo thời gian. 
• Bệnh lý bẩm sinh: Một số người có cấu trúc cột sống bất thường như gù, vẹo cột sống từ nhỏ cũng làm tăng nguy cơ thoát vị đĩa đệm. 

Ngồi lâu là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến thoát vị đĩa đệm, đặc biệt là người trẻ hiện nay.

3. Nhóm người dễ bị thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm không chừa một ai, nhưng một số nhóm đối tượng có nguy cơ cao hơn do đặc điểm sinh lý và thói quen sống:

• Người lớn tuổi (trên 50): Ở độ tuổi này, đĩa đệm đã mất đi phần lớn khả năng hấp thụ lực,  khiến bao xơ dễ rách khi chịu áp lực.
• Người trẻ lao động nặng: Công nhân xây dựng, vận động viên, hoặc tài xế thường xuyên phải xoay người và chịu lực.
• Phụ nữ sau mãn kinh: Giảm hormone estrogen làm xương và đĩa đệm yếu đi, đặc biệt ở phụ nữ trên 50 tuổi. 
• Người thừa cân – béo phì: Trọng lượng dư thừa gây áp lực lớn lên cột sống thắt lưng. Người béo phì có nguy cơ thoát vị đĩa đệm cao gấp 3 lần so với người có cân nặng bình thường.
• Nhóm người ít vận động: Nhân viên văn phòng, người làm việc ngồi lâu, không tập thể dục làm giảm lưu lượng máu đến cột sống, khiến đĩa đệm không được nuôi dưỡng đầy đủ.
• Người có tiền sử bệnh cột sống: Những người từng bị chấn thương cột sống hoặc mắc các bệnh như viêm khớp, thoái hóa cột sống có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Người có thói quen hút thuốc: Nicotine trong thuốc lá làm giảm oxy đến đĩa đệm, đẩy nhanh quá trình thoái hóa và rách. Những người hút thuốc lá lâu năm thường có đĩa đệm yếu hơn 30% so với người không hút thuốc.

Theo nhiều nghiên cứu, tỷ lệ thoát vị đĩa đệm tăng cao ở nhóm người có lối sống ít vận động, đặc biệt là những người ngồi hơn 6 giờ mỗi ngày mà không nghỉ giải lao. Điều này cho thấy tầm quan trọng của việc duy trì vận động để bảo vệ sức khỏe cột sống.

4. Triệu chứng thoát vị đĩa đệm là gì?

Tùy vào vị trí thoát vị và mức độ chèn ép dây thần kinh, các triệu chứng của thoát vị đĩa đệm có thể biểu hiện khác nhau. Dưới đây là các dấu hiệu thường gặp:

4.1. Triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng

Cột sống thắt lưng là vị trí thoát vị đĩa đệm khá phổ biến, chiếm khoảng 80% các trường hợp. Các triệu chứng bao gồm:

• Đau lưng dưới lan xuống chân: Cảm giác đau nhói từ thắt lưng xuống mông, đùi, thậm chí đến bàn chân. Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tùy thuộc vào mức độ chèn ép.
• Tê bì hoặc ngứa ran: Cảm giác kiến bò ở chân hoặc bàn chân, đặc biệt khi ngồi lâu. 
• Yếu cơ: Khó đứng dậy, đi bộ xa hoặc nâng vật nặng do cơ chân bị ảnh hưởng. Một số bệnh nhân không thể nhón gót hoặc đi bằng mũi chân.
• Đau tăng: Khi ho, hắt hơi, hoặc cúi người làm cơn đau trở nên dữ dội hơn. 
• Đau về đêm: Một số người cảm thấy đau tăng khi nằm ngửa, do tư thế làm tăng áp lực lên đĩa đệm.

4.2. Triệu chứng thoát vị đĩa đệm cột sống cổ

Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ thường gặp ở những người làm việc văn phòng, thường xuyên ngồi trước máy tính, cúi gập cổ trong thời gian dài, gây áp lực lên các nhóm cơ, đĩa đệm và làm tổn thương cột sống… Các triệu chứng bao gồm:

• Đau cổ lan ra tay: Cơn đau từ cổ lan xuống vai, cánh tay hoặc ngón tay. Cơn đau có thể kèm theo cảm giác nóng rát hoặc châm chích.
• Tê bì ngón tay: Mất cảm giác ở một số ngón tay, đặc biệt khi cầm, nắm đồ vật.
• Đau đầu, chóng mặt: Do chèn ép mạch máu hoặc dây thần kinh cổ, gây đau vùng sau gáy và chóng mặt khi xoay cổ.
• Giới hạn vận động: Khó xoay cổ, nâng tay hoặc mang vật nặng. Một số bệnh nhân cảm thấy cứng cổ, không thể quay đầu sang một bên.
• Yếu tay: Khó cầm nắm hoặc nâng vật nhẹ, ảnh hưởng đến công việc hàng ngày như viết chữ, gõ phím.

Nếu các triệu chứng này kéo dài hơn 1-2 tuần, bạn cần đến bác sĩ ngay để kiểm tra. Đừng chần chừ, việc chủ quan có thể khiến bệnh tiến triển đến giai đoạn nặng hơn và khó điều trị bằng các phương pháp bảo tồn.

5. Biến chứng nguy hiểm khi thoát vị đĩa đệm

Thoát vị đĩa đệm nếu không được can thiệp kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống:

• Liệt chi: Tình trạng nhân nhầy đĩa đệm chèn ép tủy sống lâu dài làm mất khả năng vận động tay hoặc chân. 
• Hội chứng chùm đuôi ngựa: Gây rối loạn tiểu tiện, đại tiện do chèn ép các rễ thần kinh ở cuối tủy sống, ảnh hưởng đến ruột và bàng quang. Đây là tình trạng khẩn cấp, cần phẫu thuật ngay để tránh các hệ lụy nghiêm trọng.
• Hẹp ống sống: Giảm lưu thông máu, gây đau mạn tính và yếu cơ. Hẹp ống sống thường xuất hiện ở người lớn tuổi, làm hạn chế khả năng đi lại.
• Teo cơ: Yếu cơ kéo dài dẫn đến mất chức năng, đặc biệt ở chân hoặc tay. Một số bệnh nhân không thể đi bộ xa hoặc cầm nắm đồ vật.
• Đau mạn tính: Cơn đau kéo dài không dứt, ảnh hưởng đến tâm lý, gây trầm cảm, mất ngủ.

ThS.BS Dương Đức Anh – Bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, cảnh báo: “Nhiều người bệnh đến khám khi đã ở giai đoạn muộn, dẫn đến biến chứng khó phục hồi. Phát hiện sớm thoát vị đĩa đệm từ những cơn đau lưng, tê bì tay chân là biện pháp tối ưu để tránh những hậu quả nghiêm trọng. Không nên xem nhẹ những dấu hiệu trên, vì đây có thể là các dấu hiệu của thoát vị đĩa đệm.”

6. Khi nào nên đến gặp bác sĩ?

Bạn cần thăm khám với bác sĩ chuyên khoa nếu gặp phải các tình trạng sau đây:

• Đau kéo dài: Đau lưng hoặc cổ kéo dài hơn 2 tuần, không cải thiện dù đã nghỉ ngơi hoặc uống thuốc giảm đau.
• Tê bì, yếu cơ: Làm ảnh hưởng đến công việc hoặc sinh hoạt hàng ngày, như không thể đi bộ xa, cầm nắm đồ vật.
• Mất kiểm soát tiểu tiện hoặc đại tiện: Đây là dấu hiệu khẩn cấp của hội chứng đuôi ngựa, cần nhập viện điều trị càng sớm càng tốt.
• Đau dữ dội: Đau không thể chịu nổi, đặc biệt khi ho, hắt hơi hoặc cử động.
• Đau về đêm: Đau tăng khi nằm nghỉ, làm gián đoạn giấc ngủ.

Việc thăm khám sớm không chỉ giúp chẩn đoán chính xác mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như liệt hoặc teo cơ. Nếu nghi ngờ mình bị thoát vị đĩa đệm, đừng chần chừ, hãy đến các cơ sở y tế uy tín, có đội ngũ bác sĩ Chuyên khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống để được kiểm tra và tư vấn.

7. Chẩn đoán thoát vị đĩa đệm

7.1. Chẩn đoán lâm sàng

Bác sĩ sẽ khai thác bệnh sử và khám lâm sàng, bao gồm:

• Tiền sử bệnh: Hỏi về các chấn thương trước đây, công việc hàng ngày và các triệu chứng đau lưng, tê bì.
• Kiểm tra triệu chứng: Xem xét mức độ đau khi người bệnh khi cúi, ngửa hoặc xoay người. Ví dụ, đau tăng khi cúi người có thể là dấu hiệu thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng.
• Đánh giá tư thế: Quan sát tư thế ngồi, đứng, đi lại để phát hiện bất thường cột sống như vẹo, gù.

• Kiểm tra phản xạ: Dùng búa phản xạ để kiểm tra phản xạ gân gót, đầu gối, nhằm đánh giá mức độ tổn thương dây thần kinh.
• Đánh giá sức mạnh cơ: Yêu cầu người bệnh nâng tay, chân hoặc đi bộ để kiểm tra sức mạnh cơ. Ví dụ, yếu cơ chân có thể là dấu hiệu chèn ép dây thần kinh L5-S1.
• Phạm vi vận động: Nếu người bệnh không thể cúi người hoặc xoay cổ, đó có thể là dấu hiệu thoát vị đĩa đệm.

7.2. Chẩn đoán cận lâm sàng

• Chụp X-quang: Giúp loại trừ gãy xương hoặc thoái hóa cột sống, nhưng không thấy rõ thoát vị đĩa đệm.
• Chụp MRI: Hình ảnh chi tiết vị trí và mức độ thoát vị, xác định chèn ép dây thần kinh hoặc tủy sống. Đây là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán thoát vị đĩa đệm.
• CT Scan: Phát hiện tổn thương xương hoặc đĩa đệm phức tạp, thường được chỉ định khi không thể thực hiện MRI – chẳng hạn như ở người bệnh có thiết bị kim loại cấy ghép trong cơ thể.
• Điện cơ (EMG): Đo hoạt động điện của cơ để đánh giá mức độ tổn thương thần kinh, đặc biệt trong trường hợp người bệnh có triệu chứng đau quá mức, khó vận động.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, các kỹ thuật chẩn đoán này được thực hiện với trang thiết bị hiện đại, đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, đảm bảo kết quả chính xác và nhanh chóng, tiết kiệm thời gian cho người bệnh.

MRI chính là phương pháp chẩn đoán hiệu quả tình trạng thoát vị đĩa đệm.

8. Thoát vị đĩa đệm có chữa được không?

Tin đáng mừng là thoát vị đĩa đệm hoàn toàn có thể chữa được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Hơn 90% người bệnh cải thiện mà không cần phẫu thuật nhờ điều trị bảo tồn như thuốc, vật lý trị liệu và thay đổi lối sống. Tuy nhiên, ở trường hợp nặng (chèn ép tủy sống, liệt chi, hoặc thất bại với điều trị bảo tồn), phẫu thuật là cần thiết để tránh biến chứng.

Bác sĩ Đức Anh thông tin thêm: Hầu hết người bệnh mắc thoát vị đĩa đệm có thể hồi phục tốt nếu điều trị sớm. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, chúng tôi đã giúp hàng trăm người bệnh thoát vị đĩa đệm nhanh chóng trở lại cuộc sống bình thường, nhờ các phương pháp hiện đại như: Nội soi cột sống, phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu ứng dụng công nghệ O-arm và định vị hình ảnh 3 chiều Navigation hay tạo hình nhân nhầy đĩa đệm bằng sóng cao tần… ”

9. Điều trị thoát vị đĩa đệm

9.1. Thực hiện các bài tập cho người thoát vị đĩa đệm

Vận động nhẹ nhàng là cách hiệu quả để giảm áp lực lên đĩa đệm, tăng cường cơ lưng và cải thiện tuần hoàn máu:

– Yoga: Tìm hiểu và tập luyện các tư thế Yoga hỗ trợ điều trị các vấn đề cột sống, giúp giãn cơ lưng, giảm áp lực lên đĩa đệm, cải thiện độ linh hoạt của cột sống.

– Đi bộ: Đi bộ 20-30 phút mỗi ngày trên địa hình bằng phẳng, giúp tăng cường tuần hoàn máu và sức mạnh cơ lưng.

– Bài tập giãn cơ: Giúp giảm đau, giảm áp lực lên cột sống thắt lưng.

Lưu ý:  Nên thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ hoặc chuyên gia vật lý trị liệu để tránh làm tình trạng nặng thêm. Tránh các động tác đột ngột hoặc cúi gập người quá mức.

9.2. Điều trị thoát vị đĩa đệm bằng thuốc 

Một số loại thuốc dưới đây thường được bác sĩ áp dụng trong điều trị thoát vị đĩa đệm:

• Thuốc giảm đau, dùng trong các trường hợp bệnh có triệu chứng đau nhẹ.
• Thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) giảm viêm và đau.
• Thuốc giãn cơ giúp giảm co cứng cơ lưng, thường dùng trong 1-2 tuần.
• Thuốc giảm đau thần kinh, giúp giảm cảm giác tê ran.

Lưu ý:

– Chỉ dùng theo chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ như loét dạ dày, tổn thương gan.

– Nếu không có chỉ định của bác sĩ, không được tự ý mua và dùng thuốc, tăng liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng thuốc.

9.3. Châm cứu giảm đau 

Phương pháp sử dụng kỹ thuật châm kim vào các huyệt ở vùng cổ, hông và mông để giảm tình trạng đau, cải thiện tuần hoàn máu. Một liệu trình châm cứu điều trị giảm đau do thoát vị đĩa đệm thường kéo dài 10-15 buổi, mỗi buổi 30 phút. 

Phương pháp này có ưu điểm giảm đau tự nhiên và hỗ trợ vào quá trình điều trị bảo tồn của người bệnh

– Lưu ý: Cần thực hiện bởi chuyên gia, bác sĩ Y học Cổ truyền chính quy để đảm bảo an toàn, tránh nhiễm trùng hoặc tổn thương thần kinh.

9.4. Vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là một phần quan trọng trong điều trị các bệnh lý về cột sống và cơ xương khớp, với mục tiêu giảm đau, cải thiện chức năng vận động và ngăn ngừa tái phát thoát vị đĩa đệm. 

Tại khoa Vật lý trị liệu – Phục hồi chức năng của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, người bệnh thường được hỗ trợ bằng các thiết bị hiện đại như: Máy siêu âm trị liệu – sử dụng sóng siêu âm để giảm viêm và tăng tuần hoàn máu; điện trị liệu với dòng điện TENS (kích thích thần kinh qua da) giúp giảm đau hiệu quả, hay sóng ngắn giúp giãn cơ, giảm co thắt và thúc đẩy lưu thông máu. 

Song song đó, người bệnh được hướng dẫn thực hiện các bài tập phục hồi chức năng như bài giãn cơ lưng bằng cách nằm ngửa, kéo đầu gối về sát ngực, giữ trong 20 giây và lặp lại 5 lần; hoặc bài tập tăng cường cơ lưng với tư thế plank nhẹ, giữ từ 10–15 giây và lặp lại 5 lần mỗi buổi.

Tùy vào mức độ tổn thương, liệu trình vật lý trị liệu thường diễn ra 2–3 buổi mỗi tuần, kéo dài trong khoảng 6–8 tuần. Nếu tuân thủ đúng hướng dẫn, người bệnh có thể cải thiện 70–80% triệu chứng sau một liệu trình đầy đủ.

9.5. Tiêm Corticosteroid ngoài màng cứng cột sống

Theo BS.CKII Lê Trọng Nghĩa – Phó Trưởng khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, tiêm Corticosteroid ngoài màng cứng là một phương pháp điều trị bảo tồn được đánh giá cao, nhờ khả năng giảm đau hiệu quả trong thời gian ngắn. Phương pháp này sử dụng thuốc chống viêm mạnh tiêm trực tiếp vào khoang ngoài màng cứng cột sống, gần khu vực đĩa đệm bị thoát vị, dưới hướng dẫn của hệ thống C-arm hoặc siêu âm để đảm bảo độ chính xác.

Mũi tiêm kế tiếp có thể thực hiện sau 3-4 tháng, nếu tiêm lần đầu có hiệu quả. Hoặc tiêm thêm vị trí khác sau 2 tuần nếu lần đầu chưa đạt hiệu quả mong muốn.

Bác sĩ Nghĩa cho biết thêm, đây là một phương pháp giúp người bệnh giảm đau khi điều trị bằng thuốc không thuyên giảm. Đồng thời, phương pháp này không hoàn toàn thay thế các phương pháp điều trị căn nguyên như phẫu thuật nếu có chỉ định.  

Dù an toàn trong đa số trường hợp, tiêm Corticosteroid ngoài màng cứng vẫn có thể gây tác dụng phụ như tăng đường huyết, tăng huyết áp, đặc biệt ở người có bệnh nền. Vì vậy, người bệnh nên đến các cơ sở y tế uy tín và điều trị dưới sự hướng dẫn của bác sĩ có chuyên môn để đảm bảo an toàn, bác sĩ Nghĩa cho biết.

9.6. Tạo hình nhân nhầy đĩa đệm bằng sóng cao tần

Đối với người bệnh thoát vị đĩa đệm, nếu các biện pháp điều trị bảo tồn như nghỉ ngơi, dùng thuốc giảm đau, vật lý trị liệu… không mang lại hiệu quả, phẫu thuật thường là lựa chọn tiếp theo. Tuy nhiên, với những trường hợp nhẹ, khối thoát vị chưa chèn ép rễ thần kinh hoặc chưa gây hẹp ống sống, vẫn có một phương pháp ít xâm lấn, không cần mổ mà vẫn giúp giảm đau hiệu quả – đó là kỹ thuật tạo hình nhân nhầy đĩa đệm bằng sóng cao tần.

Bác sĩ sẽ bắt đầu quá trình điều trị bằng cách gây tê tại chỗ vùng lưng nơi có đĩa đệm tổn thương. Sau đó, đưa kim dẫn và điện cực chuyên dụng xuyên qua da vào trong nhân nhầy của đĩa đệm và kết nối điện cực với máy tạo sóng cao tần. Sóng cao tần sẽ phát ra năng lượng phá hủy các đầu tận thần kinh cảm giác đau và một phần nhân nhầy bị thoát vị, từ đó giúp giảm đau, giảm áp lực nội đĩa (lực nén bên trong đĩa đệm) và giảm chèn ép lên rễ thần kinh.

Đây là phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm không cần mổ, không mất máu, ít đau và ít nguy cơ xảy ra biến chứng. Thời gian thực hiện khoảng 20–30 phút, người bệnh có thể xuất viện ra về trong ngày và sinh hoạt nhẹ nhàng trong 1–2 ngày với hiệu quả giảm đau kéo dài, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và giảm phụ thuộc thuốc giảm đau. 

Như chị L. (37 tuổi), bị thoát vị đĩa đệm vị trí L4-L5 và L5-S1 kéo dài, đã điều trị nội khoa nhưng không hiệu quả. Khi thăm khám tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, do lo ngại phẫu thuật nên chị được các bác sĩ khoa Ngoại thần kinh – Cột sống tư vấn phương pháp ít xâm lấn “Tạo hình nhân nhầy đĩa đệm bằng sóng cao tần” để điều trị. Kết quả sau điều trị rất khả quan, chị L. được xuất viện trong ngày, cơn đau lưng giảm hẳn nhiều ngày sau đó. Tìm hiểu thêm trường hợp điều trị của chị L. tại đây.

9.7. Phẫu thuật lấy thoát vị đĩa đệm 

Phẫu thuật là phương pháp hiệu quả điều trị thoát vị đĩa đệm.

Phẫu thuật là lựa chọn tối ưu điều trị thoát vị đĩa đệm khi người bệnh áp dụng các phương pháp điều trị bảo tồn thất bại, các triệu chứng của thoát vị đĩa đệm như đau lưng, yếu tay chân, rối loạn tiểu tiện gây suy giảm chất lượng cuộc sống. 

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, Chuyên khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống quy tụ đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, luôn cập nhật và ứng dụng các phương pháp phẫu thuật hiện đại trong điều trị bệnh lý cột sống, đặc biệt là thoát vị đĩa đệm. Các phương pháp điều trị phổ biến bao gồm:

Phẫu thuật nội soi cột sống

Hiện nay, phẫu thuật nội soi cột sống là kỹ thuật mới đang dần thay thế kỹ thuật truyền thống (phương pháp mổ hở). Đây là phương pháp phẫu thuật ít xâm lấn với nhiều ưu điểm như giúp người bệnh giảm đau, ít biến chứng, hồi phục nhanh sau mổ và tính thẩm mỹ cao với vết mổ chỉ dưới 2 cm. Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi bác sĩ có chuyên môn cao và nhiều kinh nghiệm để đảm bảo được sự thành công của ca phẫu thuật.

Toàn bộ quy trình được thực hiện trong khoảng 60 phút, ít gây mất máu, ít tổn thương mô lành. Người bệnh có thể vận động nhẹ trong ngày đầu sau phẫu thuật và xuất viện sau 1 – 2 ngày.

Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, phẫu thuật nội soi cột sống là một phẫu thuật thường quy, đã được các bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống áp dụng và điều trị hiệu quả cho hàng trăm người bệnh mắc thoát vị đĩa đệm mức độ nặng, không thể điều trị bảo tồn.

Như anh V. mới 36 tuổi đã bị thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng L5-S1 mức độ nặng, cơn đau lan và tê bì 2 chân khiến anh không thể đi lại, bắt buộc phải nhập viện tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn để phẫu thuật điều trị dứt điểm. Sau 1 giờ đồng hồ, ê-kíp khoa Ngoại thần kinh – Cột sống đã thành công lấy nhân thoát vị đĩa đệm vị trí L5-S1 bằng phương pháp phẫu thuật nội soi lấy nhân đệm. Một ngày sau phẫu thuật, anh V. đã xuất viện, vận động bình thường và không còn cảm giác đau khi đi lại. Xem thêm ca bệnh của a V. tại đây.

Phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu ứng dụng công nghệ O-arm và định vị hình ảnh 3 chiều Navigation

Được áp dụng thiết bị hiện đại hàng đầu thế giới hiện nay là hệ thống O-arm kết hợp định vị hình ảnh 3D, phương pháp phẫu thuật này cho phép bác sĩ xác định chính xác vị trí đĩa đệm thoát vị, loại bỏ phần nhân nhầy mà không làm tổn thương mô xung quanh.

Bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn thường áp dụng phương pháp này cho trường hợp người bệnh bị chèn ép tủy sống nặng, cột sống mất vững, dẫn đến yếu liệt chi, người bị tái phát thoát vị đĩa đệm cần được điều trị dứt điểm.

Xem thêm về trường hợp điều trị thành công thoát vị đĩa đệm nặng bằng phẫu thuật 0-arm.

Phẫu thuật cột sống xâm lấn tối thiểu với hệ thống O-arm hiện đại tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.

10. Một số lưu ý điều trị thoát vị đĩa đệm

10.1. Hạn chế nằm nhiều

Nằm quá lâu làm yếu cơ lưng, giảm tuần hoàn máu, khiến đĩa đệm không được nuôi dưỡng. Bạn nên đứng dậy đi lại nhẹ nhàng 5-10 phút mỗi giờ, hoặc nằm nghỉ ngắt quãng kết hợp với các bài tập giãn cơ.

10.2. Lựa chọn nệm phù hợp

• Dùng nệm cứng vừa phải, tránh nệm quá mềm làm cong cột sống. Nệm cao su tự nhiên hoặc lò xo cứng là lựa chọn tốt.
• Độ dày: Nệm nên cao 10-15cm, không quá dày để tránh làm lệch cột sống.
• Thử nệm: Nằm thử 5-10 phút để kiểm tra xem có cảm giác thoải mái không.

10.3. Không ngồi xổm

Ngồi xổm làm tăng áp lực lên cột sống thắt lưng, đặc biệt khi mang vác hoặc đứng dậy. Nếu cần ngồi thấp, hãy dùng ghế nhỏ hoặc ngồi với 1 chân quỳ để giảm áp lực cho cột sống.

10.4. Chú ý tư thế nằm

• Nằm nghiêng: Kê gối giữa hai đầu gối để giữ thẳng cột sống.
• Nằm ngửa: Dùng gối mỏng dưới đầu và kê thêm gối dưới đầu gối (cao 10–15cm) để giảm áp lực lên lưng.
• Tránh nằm sấp: Gây cong lưng, tăng áp lực lên đĩa đệm.

10.5. Tránh các môn thể thao có động tác vặn người

Trong thời gian điều trị thoát vị đĩa đệm, bạn nên tránh tập các môn cầu lông, tennis, golf hoặc các môn thể thao đòi hỏi xoay người nhanh như bóng chuyền, bóng rổ. Những động tác này có thể làm rách bao xơ thêm, khiến thoát vị đĩa đệm nặng hơn.

10.6. Cẩn trọng trong tư thế sinh hoạt

• Nâng vật nặng: Cong đầu gối, giữ lưng thẳng, không cúi gập người. Ví dụ, khi nhặt đồ dưới sàn, hãy quỳ một chân xuống thay vì cúi lưng.
• Ngồi làm việc: Dùng ghế có tựa lưng, kê gối sau lưng, đặt bàn chân phẳng trên sàn. Sau 30-45 phút làm việc, nên đứng dậy vươn vai, đi lại nhẹ nhàng.
• Đi bộ: Giữ lưng thẳng, không cúi đầu quá thấp khi đi, đặc biệt khi mang balo nặng.

11. Cách phòng ngừa thoát vị đĩa đệm và bảo vệ cột sống khi còn trẻ

Áp dụng một số biện pháp phòng ngừa dưới đây nhằm phòng tránh nguy cơ thoát vị đĩa đệm:

• Ăn uống lành mạnh: Duy trì cân nặng lý tưởng qua chế độ ăn nhiều rau xanh (bông cải, cải bó xôi), protein tốt (cá, ức gà) giúp giảm áp lực lên cột sống.
• Tập thể dục đều đặn: Tập luyện các môn như đi bộ, bơi lội, đạp xe ít nhất 30 phút/ngày, 5 ngày/tuần.
• Bỏ thuốc lá: Giúp tránh nguy cơ thoái hóa đĩa đệm do giảm oxy nuôi dưỡng.
• Giữ tư thế đúng khi sinh hoạt: Giữ lưng thẳng, cong đầu gối khi nâng vật nặng; ngồi làm việc với ghế có tựa lưng, màn hình ngang tầm mắt, không cúi cổ quá lâu.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Cách chủ động để theo dõi tình trạng cột sống. Nên thăm khám định kỳ mỗi 6–12 tháng để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn của cột sống và can thiệp kịp thời.

Ngoài ra, khi lựa chọn địa chỉ để chẩn đoán hoặc điều trị các vấn đề liên quan đến thoát vị đĩa đệm, người bệnh nên ưu tiên các bệnh viện lớn, sở hữu chuyên khoa Thần kinh – Cột sống uy tín, cùng hệ thống máy móc hiện đại như máy chụp MRI-CT thế hệ mới và công nghệ định vị phẫu thuật, nhằm nâng cao tỷ lệ thành công và đảm bảo sức khỏe sau phẫu thuật.

Khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống, chuyên khoa mũi nhọn của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn quy tụ đội ngũ chuyên gia đầu ngành, bác sĩ chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm và tận tâm trong khám chữa bệnh. Các bác sĩ khoa Ngoại Thần kinh – Cột sống liên tục cập nhật, áp dụng kỹ thuật điều trị hiện đại của y học thế giới, giúp người bệnh cải thiện sức khỏe một cách hiệu quả.

Bệnh viện được đầu tư hệ thống máy móc và trang thiết bị tiên tiến, hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh chính xác như: máy chụp CT SCANNER SIEMENS 64 lát cắt, máy cộng hưởng từ 1,5 Tesla Siemens Magnetom Amira, máy cắt u bằng sóng siêu âm (CUSA EXCEL), kính hiển vi phẫu thuật, hệ thống C-arm trong mổ, hệ thống O-arm kết hợp định vị Navigation hiện đại… Các thiết bị này giúp phát hiện sớm các tổn thương và điều trị hiệu quả các bệnh lý thần kinh- cột sống như thoái hóa cột sống, thoát vị đĩa đệm, u não, đột quỵ não và nhiều bệnh lý khác.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn sở hữu hệ thống phòng khám khang trang, khu nội trú tiện nghi, khu vực phục hồi chức năng hiện đại, cùng quy trình chăm sóc hậu phẫu chuyên nghiệp, giúp người bệnh nhanh chóng hồi phục và ổn định sức khỏe sau điều trị. Với sự tận tâm của đội ngũ bác sĩ và môi trường y tế chất lượng cao, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn luôn mang lại trải nghiệm y tế thoải mái cho người bệnh, giúp họ sớm lấy lại chất lượng cuộc sống.

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn

Số 88, Đường số 8, Khu dân cư Trung Sơn, Xã Bình Hưng, Huyện Bình Chánh, TP. Hồ Chí Minh

Hotline: 1800 6767

info@nih.com.vn

GPĐKKD: 0312088602 cấp ngày 14/12/2012 bởi Sở Kế hoạch và đầu tư TP.HCM. Giấy phép hoạt động khám bệnh, chữa bệnh số 230/BYT-GPHĐ do Bộ Y Tế cấp.