BỆNH TRĨ – DẤU HIỆU, BIẾN CHỨNG VÀ CÁCH PHÒNG BỆNH
Bệnh trĩ không chỉ gây ra những phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày mà còn tiềm ẩn nhiều nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
benhviennamsaigon.com
Tác giả: BỆNH VIỆN ĐA KHOA QUỐC TẾ NAM SÀI GÒN
Dựa vào mức độ của bệnh trĩ (từ độ I đến độ IV), tình trạng sức khỏe, mong muốn và điều kiện kinh tế của người bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn cách điều trị bệnh trĩ phù hợp — từ điều trị nội khoa, thủ thuật xâm lấn tối thiểu đến phẫu thuật.
“Khoảng 50% người trên 50 tuổi mắc bệnh trĩ. Nếu không điều trị đúng cách, bệnh dễ tái phát và gây biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng sống. Lựa chọn cách điều trị bệnh trĩ phù hợp giúp bạn nhanh chóng lấy lại chất lượng sống”
Bạn đang phải chịu đựng những triệu chứng khó chịu của bệnh trĩ như đau rát, chảy máu hậu môn hay búi trĩ sa ra ngoài? Đừng quá lo lắng, bởi bệnh trĩ hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp.
Trong bài viết này, dưới sự tư vấn chuyên môn của ThS.BS.CKI Mai Văn Dũng – Khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, bạn sẽ được cung cấp cái nhìn toàn diện về nguyên tắc điều trị, các phương pháp nội khoa, ngoại khoa cho đến phẫu thuật hiện đại như phương pháp cắt trĩ bằng Longo. Đồng thời, bài viết còn đưa ra những lưu ý quan trọng sau điều trị và giải đáp các thắc mắc thường gặp bằng kiến thức chuẩn chuyên môn Ngoại khoa.
Điều trị bệnh trĩ cần tuân thủ các nguyên tắc khoa học để đạt hiệu quả và tránh tái phát. Theo ThS.BS.CKI Mai Văn Dũng, các nguyên tắc quan trọng khi điều trị bao gồm:
Nhiều người bệnh thường tìm cách giảm đau, giảm chảy máu bằng thuốc bôi hoặc thuốc uống, nhưng nếu chỉ tập trung vào triệu chứng mà không xử lý nguyên nhân gốc rễ thì bệnh trĩ sẽ rất dễ tái phát.
Nếu trĩ xuất phát từ nguyên nhân cụ thể như thai kỳ hay khối u trực tràng, bác sĩ phải xử lý nguyên nhân nền trước, sau đó mới tiến hành điều trị trĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Bệnh trĩ thường tiến triển nặng hơn nếu người bệnh đồng thời mắc các rối loạn khác như táo bón, viêm đại tràng hoặc các bệnh lý mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường. Những tình trạng này làm tăng áp lực tĩnh mạch vùng hậu môn – trực tràng, khiến triệu chứng dai dẳng hơn.
Vì vậy, quá trình điều trị cần kết hợp kiểm soát tốt bệnh nền, cải thiện thói quen đại tiện và điều chỉnh chế độ ăn uống để giảm gánh nặng cho búi trĩ.
Không phải trường hợp bệnh trĩ nào cũng cần phẫu thuật. Dựa vào mức độ bệnh (từ độ I đến độ IV), thể trạng, mong muốn cũng như điều kiện kinh tế của người bệnh, bác sĩ sẽ cân nhắc lựa chọn điều trị nội khoa, áp dụng thủ thuật xâm lấn tối thiểu hoặc phẫu thuật.
Trong đó, phẫu thuật Longo là một trong những phương pháp hiện đại phổ biến được áp dụng trong trường hợp trĩ nặng, giúp giảm đau sau mổ, ít biến chứng và thời gian hồi phục nhanh hơn so với phẫu thuật kinh điển truyền thống.
Sau khi điều trị, nếu người bệnh không thay đổi thói quen sinh hoạt, nguy cơ tái phát sẽ rất cao. Chế độ ăn thiếu chất xơ, uống ít nước, ít vận động hoặc thói quen rặn mạnh khi đi vệ sinh đều có thể khiến búi trĩ quay trở lại. Do đó, để duy trì kết quả điều trị, người bệnh cần bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, uống đủ nước, tập thể dục đều đặn và giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng kéo dài.
Người bệnh cần được bác sĩ kiểm tra định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường, đặc biệt là sau phẫu thuật, nhằm ngăn ngừa biến chứng như nhiễm trùng, hẹp hậu môn hoặc sa nghẹt búi trĩ. Việc theo dõi thường xuyên cũng giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị và đưa ra những điều chỉnh cần thiết trong chế độ sinh hoạt cho người bệnh.
Như vậy, việc tuân thủ 5 nguyên tắc điều trị này không chỉ giúp kiểm soát triệu chứng mà còn xử lý tận gốc nguyên nhân, phòng ngừa tái phát và hạn chế các biến chứng nguy hiểm của bệnh trĩ.
Ở giai đoạn sớm (trĩ độ I và II), điều trị nội khoa luôn là lựa chọn ưu tiên.
Phương pháp điều trị bảo tồn chủ yếu tập trung vào thay đổi lối sống kết hợp với sử dụng thuốc nhằm giảm triệu chứng, cải thiện tình trạng tĩnh mạch hậu môn – trực tràng và ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng hơn.
Theo ThS.BS.CKII Mai Văn Dũng – Bác sĩ chuyên khoa Ngoại Tổng hợp, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, người bệnh cần kiên trì áp dụng phương pháp nội khoa dưới đây trong thời gian dài để đạt hiệu quả tối ưu.
Chất xơ giúp làm mềm phân, giảm áp lực khi đi đại tiện, từ đó ngăn ngừa tình trạng giãn tĩnh mạch hậu môn – trực tràng. Theo các nghiên cứu, việc duy trì 25–30g chất xơ mỗi ngày có thể giảm đến 50% nguy cơ táo bón, nguyên nhân hàng đầu khiến bệnh trĩ tái phát.
Người bệnh được khuyến khích chế độ ăn gồm:
Tuy nhiên, quá trình tăng cường chất xơ nên thực hiện từ từ để tránh đầy hơi, đồng thời phải kết hợp với uống nhiều nước thì mới đạt hiệu quả tối ưu.
Ngoài ra, việc uống đủ 2–3 lít nước mỗi ngày cũng đóng vai trò quan trọng. Bạn không nhất thiết phải uống nước lọc. Có thể đa dạng hóa bằng trà thảo mộc, nước ép trái cây tươi hoặc sữa chua… để vừa bổ sung dưỡng chất, vừa hỗ trợ tiêu hóa.
Trong giai đoạn cấp, người bệnh trĩ thường gặp tình trạng đau rát, sưng nề khiến việc sinh hoạt trở nên khó khăn. Để cải thiện triệu chứng khó chịu này, bác sĩ thường khuyến nghị kết hợp nhiều biện pháp giảm đau tại nhà, bao gồm:
Thuốc là giải pháp quan trọng giúp kiểm soát triệu chứng trĩ ở giai đoạn I–II. Việc sử dụng thuốc cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn. Một số nhóm thuốc thường được kê đơn gồm:
ThS.BS.CKI Mai Văn Dũng lưu ý: “Điều trị nội khoa sẽ có hiệu quả ở giai đoạn sớm. Tuy nhiên, nếu chứng không cải thiện sau 2 tháng, bạn cần thăm khám để chuyển sang phương pháp khác phù hợp hơn.”
Khi bệnh trĩ tiến triển đến giai đoạn nặng (độ III – IV) hoặc xuất hiện biến chứng như sa nghẹt, chảy máu nhiều, điều trị nội khoa thường không còn hiệu quả. Lúc này, can thiệp bằng thủ thuật hoặc phẫu thuật là cần thiết để loại bỏ búi trĩ, giảm triệu chứng và ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
Các thủ thuật thường được áp dụng cho trĩ độ I – III, khi búi trĩ chưa quá lớn và chưa gây biến chứng nặng. Ưu điểm của nhóm phương pháp này là ít xâm lấn, thực hiện nhanh chóng, người bệnh có thể về ngay trong ngày thực hiện thủ thuật.
Các thủ thuật chính, thường được sử dụng để loại bỏ trĩ bao gồm:
Tiêm dung dịch gây xơ (thường là phenol trong dầu) trực tiếp vào búi trĩ để làm xơ hóa mô, khiến búi trĩ co nhỏ và giảm cấp máu nuôi. Toàn bộ quá trình chỉ kéo dài khoảng 5–10 phút nhưng có thể mang lại cải thiện rõ rệt cho 70–80% trường hợp trĩ độ I – II. Tuy nhiên, người bệnh có thể cảm thấy đau nhẹ sau thủ thuật và nguy cơ tái phát vẫn cao nếu không điều chỉnh chế độ sinh hoạt.
Sử dụng tia hồng ngoại để làm đông mạch máu, cắt đứt nguồn máu nuôi búi trĩ, khiến chúng teo nhỏ và co lại tự nhiên. Thời gian thực hiện mỗi búi trĩ chỉ khoảng 1–2 phút, đạt hiệu quả trong 60–70% trường hợp, đặc biệt phù hợp với các búi trĩ nhỏ. Hạn chế của phương pháp này là hiệu quả giảm rõ ở trĩ độ III – IV hoặc khi búi trĩ quá lớn.
Thắt búi trĩ bằng vòng cao su (thắt dây thun) được xem là thủ thuật phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Bác sĩ đặt một vòng cao su nhỏ quanh gốc búi trĩ để ngăn dòng máu nuôi, khiến búi trĩ tự hoại tử và rụng sau 5–7 ngày. Phương pháp này đơn giản, không cần nằm viện, với tỷ lệ thành công lên đến 80–90% ở bệnh nhân trĩ độ II – III. Tuy nhiên, người bệnh có thể gặp cảm giác đau, khó chịu hoặc chảy máu nhẹ sau thủ thuật.
Khi bệnh trĩ đã tiến triển nặng (thường từ độ III trở lên hoặc khi các phương pháp nội khoa và thủ thuật không còn hiệu quả), phẫu thuật trở thành lựa chọn cần thiết để loại bỏ búi trĩ và khôi phục chất lượng cuộc sống cho người bệnh.
Milligan-Morgan được xem là “chuẩn vàng” trong điều trị trĩ suốt nhiều thập kỷ. Với phương pháp này, bác sĩ sẽ tiến hành cắt riêng từng búi trĩ, đồng thời giữ lại các “cầu da – niêm mạc” để phòng ngừa nguy cơ hẹp hậu môn về sau. Ca phẫu thuật thường kéo dài từ 30–60 phút .
Ưu điểm nổi bật của Milligan-Morgan là tỷ lệ thành công cao, đạt khoảng 90%, nguy cơ tái phát thấp và mức độ đau sau mổ được kiểm soát khá tốt nếu thực hiện tại bệnh viện có hệ thống gây mê – giảm đau hiện đại.
Tuy nhiên, hạn chế của phương pháp này là vết mổ rộng, khiến thời gian hồi phục kéo dài từ 2–4 tuần. Ngoài ra, một số trường hợp có thể để lại phần da thừa quanh hậu môn, gây mất thẩm mỹ.
Phẫu thuật Longo là kỹ thuật hiện đại sử dụng máy khâu vòng để cắt bỏ và khâu lại phần niêm mạc sa trĩ ở trên đường lược, nhờ đó kéo các búi trĩ trở về vị trí sinh lý mà không cần cắt bỏ toàn bộ mô trĩ. Toàn bộ thủ thuật thường chỉ mất khoảng 20–30 phút, ngắn hơn đáng kể so với mổ kinh điển.
Ưu điểm của Longo là ít đau, thời gian nằm viện ngắn (1–2 ngày) và đặc biệt phù hợp với trĩ độ II – IV, kể cả những trường hợp trĩ vòng phức tạp. Phương pháp này có chi phí cao hơn và vẫn tiềm ẩn một số biến chứng như chảy máu hoặc hẹp hậu môn, dù tỷ lệ chỉ khoảng 5–10%.
ThS.BS.CKI Mai Văn Dũng nhấn mạnh: “Phẫu thuật Longo là lựa chọn tối ưu cho trĩ nặng, được đa phần các bác sĩ Ngoại khoa áp dụng khi điều trị bệnh trĩ, nhờ ưu điểm vượt trội như thời gian hồi phục nhanh, ít đau và ít biến chứng.”
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, phẫu thuật Longo được thực hiện trực tiếp bởi các bác sĩ Ngoại khoa giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực ngoại tiêu hóa – hậu môn trực tràng. Ngoài ra, Bệnh viện được đầu tư máy cắt trĩ Longo hiện đại, phòng mổ vô khuẩn một chiều và quy trình chăm sóc hậu phẫu chuẩn quốc tế, giúp giảm thiểu tối đa đau đớn, rút ngắn thời gian nằm viện và hạn chế nguy cơ biến chứng.
Nhiều người bệnh trĩ độ nặng đã phục hồi sức khỏe, trở lại sinh hoạt chỉ sau ít ngày điều trị tại khoa Ngoại Tổng hợp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn.
Đốt laser búi trĩ là một trong những phương pháp can thiệp hiện đại, sử dụng năng lượng laser để đốt và làm đông các mạch máu nuôi búi trĩ, từ đó khiến búi trĩ co nhỏ và teo dần. So với phẫu thuật cắt trĩ truyền thống, laser giúp giảm tổn thương mô lành, vết thương gọn hơn và ít gây đau sau mổ.
Phẫu thuật thường chỉ kéo dài từ 15–30 phút, tùy số lượng và kích thước búi trĩ và có thể được thực hiện trong ngày. Người bệnh thường xuất viện sớm sau 24 giờ, chỉ cần nghỉ ngơi thời gian ngắn trước khi trở lại sinh hoạt bình thường.
Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là ít đau, ít chảy máu, an toàn và có tính thẩm mỹ cao. Ngoài ra, laser còn có tác dụng khử trùng ngay trong quá trình đốt, giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng sau phẫu thuật.
Tuy nhiên, hạn chế của phương pháp là chi phí cao hơn so với các kỹ thuật truyền thống và nguy cơ tái phát nếu người bệnh không điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt hoặc nếu trĩ đã ở giai đoạn nặng (độ III–IV).
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, kỹ thuật đốt laser được áp dụng cho bệnh nhân trĩ độ I – III, đặc biệt phù hợp với những người sợ đau sau mổ hoặc mong muốn phục hồi nhanh, rút ngắn thời gian nằm viện và sớm trở lại công việc, sinh hoạt thường ngày.
THD (Transanal Hemorrhoidal Dearterialization) là kỹ thuật tiên tiến, được đánh giá cao tại nhiều quốc gia châu Âu, với mục tiêu điều trị nguyên nhân gốc rễ của bệnh trĩ — đó là sự giãn nở quá mức của hệ thống động mạch trĩ.
Trong quá trình thực hiện, bác sĩ sử dụng đầu dò siêu âm Doppler chuyên dụng để xác định chính xác các nhánh động mạch trĩ. Sau đó, từng nhánh sẽ được khâu thắt lại, giúp ngăn dòng máu đang nuôi dưỡng búi trĩ, từ đó làm búi trĩ teo dần theo thời gian. Ở những trường hợp trĩ sa, bác sĩ có thể kết hợp kỹ thuật khâu treo niêm mạc để đưa búi trĩ trở về vị trí ban đầu.
Ưu điểm nổi bật của THD là không cắt bỏ mô trĩ, giúp người bệnh ít đau sau mổ, bảo tồn cấu trúc giải phẫu ống hậu môn và giảm thiểu tối đa biến chứng hẹp hậu môn. Người bệnh thường chỉ cần nằm viện ngắn ngày và có thể sớm quay lại sinh hoạt bình thường.
Tuy nhiên, nhược điểm là chi phí khá cao, kỹ thuật đòi hỏi trang thiết bị hiện đại và bác sĩ phẫu thuật có kinh nghiệm.
Phẫu thuật Parks được xếp vào cắt trĩ bảo tồn niêm mạc, thường áp dụng trong các trường hợp trĩ nội có búi lớn, sa nhiều nhưng người bệnh vẫn cần giữ nguyên cấu trúc niêm mạc để giảm nguy cơ biến chứng.
Quy trình tiến hành phẫu thuật Parks khá tỉ mỉ: bác sĩ rạch một đường nhỏ trên niêm mạc, bóc tách để bộc lộ búi trĩ, sau đó cắt bỏ phần mô trĩ phì đại ở bên dưới nhưng vẫn giữ nguyên lớp niêm mạc phủ bên ngoài. Cuối cùng, niêm mạc sẽ được khâu lại bằng chỉ tự tiêu.
Phương pháp Parks có nhiều ưu điểm như giảm đau rõ rệt so với phẫu thuật kinh điển, hạn chế biến chứng hẹp hậu môn và bảo tồn cấu trúc tự nhiên của vùng hậu môn – trực tràng. Tuy nhiên, do kỹ thuật phức tạp và thời gian mổ kéo dài hơn, nên hiện nay phương pháp này ít được áp dụng phổ biến so với phẫu thuật Longo hoặc phẫu thuật kinh điển Milligan–Morgan.
Sau điều trị, đặc biệt là sau phẫu thuật, người bệnh cần chú ý đến chế độ ăn uống và sinh hoạt để giúp vết thương nhanh lành, đồng thời ngăn ngừa nguy cơ tái phát bệnh.
Theo ThS.BS.CKI Mai Văn Dũng, chế độ ăn đóng vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục sau phẫu thuật trĩ. Người bệnh cần lựa chọn thực phẩm dễ tiêu, giàu chất xơ và uống đủ nước mỗi ngày để tránh táo bón, giảm áp lực lên hậu môn.
Thực phẩm nên ăn:
Thực phẩm nên tránh:
Lưu ý: Nên chia khẩu phần thành 5–6 bữa nhỏ mỗi ngày, tránh ăn quá no trong một lần để giảm áp lực lên hậu môn và giúp hệ tiêu hóa hoạt động nhẹ nhàng hơn.
Sau đây là những thắc mắc thường gặp mà nhiều người quan tâm về các cách điều trị bệnh trĩ, và được trả lời bởi đội ngũ bác sĩ khoa Ngoại Tổng hợp – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn:
5.1 Bệnh trĩ có chữa dứt điểm được không?
Đối với trĩ độ I – II, bệnh hoàn toàn có thể được điều trị dứt điểm bằng phương pháp nội khoa hoặc thủ thuật kết hợp thay đổi lối sống lành mạnh.
Riêng trĩ độ III – IV, người bệnh cần được phẫu thuật (như phương pháp Longo) để loại bỏ búi trĩ. Tuy nhiên, nếu sau phẫu thuật không duy trì thói quen ăn uống và sinh hoạt hợp lý, nguy cơ tái phát vẫn có thể xảy ra ở khoảng 10–20% trường hợp.
5.2 Phẫu thuật bệnh trĩ hết bao nhiêu tiền?
Chi phí phẫu thuật trĩ dao động từ 10–40 triệu đồng, tùy phương pháp điều trị và bệnh viện người bệnh lựa chọn điều trị. Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, bạn có thể áp dụng thanh toán Bảo hiểm Y tế và liên kết bảo lãnh viện phí với hơn 23 đơn vị bảo hiểm tư nhân.
Vui lòng liên hệ trực tiếp qua Hotline 1800 6767 (nhánh số 2) để được tư vấn trực tiếp.
5.3 Chữa bệnh trĩ không cần phẫu thuật có hiệu quả không?
Đối với trĩ độ I – II, các phương pháp nội khoa và thủ thuật như chích xơ hoặc thắt dây thun đạt hiệu quả điều trị từ 70–90%. Tuy nhiên, với trĩ độ III – IV, búi trĩ đã phì đại và sa nhiều, việc phẫu thuật là cần thiết để loại bỏ triệt để.
Bạn nên thăm khám sớm tại chuyên khoa Tiêu hóa hoặc Ngoại tổng hợp để được đánh giá mức độ trĩ và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp, tránh để bệnh tiến triển nặng hơn.
5.4 Chữa bệnh trĩ mất bao lâu?
Thời gian chữa bệnh trĩ phụ thuộc lớn vào phương pháp điều trị. Cụ thể, thời gian bình phục trung bình của các phương pháp điều trị như sau:
Lưu ý: Thời gian hồi phục còn chịu ảnh hưởng bởi mức độ trĩ, thể trạng của người bệnh, tay nghề của bác sĩ phẫu thuật và tuân thủ quy trình chăm sóc hậu phẫu.
5.5 Khám và điều trị cắt trĩ ở bệnh viện nào tốt?
Khi lựa chọn nơi khám và điều trị bệnh trĩ, bạn nên lựa chọn các bệnh viện uy tín chuyên khoa Ngoại tiêu hóa và thiết bị chẩn đoán và điều trị hiện đại, nhằm tăng tỷ lệ điều trị thành công.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn là lựa chọn hàng đầu cho đa phần người bệnh với đội ngũ bác sĩ Ngoại khoa giàu kinh nghiệm, 100% bác sĩ nội trú từ Đại học Y Dược TP.HCM. Các bác sĩ áp dụng thành thạo phẫu thuật Longo và đốt laser tiên tiến trong phẫu thuật điều trị bệnh trĩ, đồng thời cập nhật các kiến thức mới nhất của y học thế giới vào chương trình điều trị hậu phẫu, giúp người bệnh nhanh chóng bình phục, sớm quay trở lại cuộc sống bình thường.
Đồng thời, khi điều trị tại bệnh viện, bạn có thể áp dụng thanh toán Bảo hiểm Y tế và liên kết bảo lãnh viện phí với hơn 24 đơn vị bảo hiểm tư nhân, giảm tối đa gánh nặng chi phí.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn
Số 88, Đường số 8, Khu dân cư Trung Sơn, Xã Bình Hưng, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 1800 6767
info@nih.com.vn
Cập nhật lần cuối: 14:39 05/11/2025
[1]. Hemorrhoids. (Aug. 25, 2023).
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hemorrhoids/symptoms-causes/syc-20360268
[2]. Lauren Castiello, MS, AGNP-C. (November 8, 2021). Causes of Hemorrhoids and Tips for Prevention.
https://www.healthline.com/health/hemorrhoids#What-are-hemorrhoids
[3]. Jabeen Begum, MD. (August 16, 2023). Hemorrhoids: Symptoms, Causes, and Treatment.
https://www.webmd.com/digestive-disorders/understanding-hemorrhoids-basics
[4]. Cynthia Taylor Chavoustie, MPAS, PA-C. (July 4, 2025). What to know about hemorrhoids.
https://www.medicalnewstoday.com/articles/73938#treatment
Tin tức liên quan
Thông tin bệnh nhân