DINH DƯỠNG SAU THI ĐẤU: CHÌA KHÓA PHỤC HỒI VÀ TÁI TẠO NĂNG LƯỢNG
-
Tác giả: Bệnh viện Nam Sài Gòn & Phòng khám Evolve
-
04/10/2025
-
10
Bạn đã bao giờ tự hỏi vì sao có những vận động viên nhanh chóng lấy lại thể lực chỉ sau một trận đấu căng thẳng, trong khi người khác lại mất nhiều ngày mới hồi phục? Bí quyết không chỉ nằm ở tập luyện mà còn ở chiến lược dinh dưỡng sau thi đấu. Ăn gì, uống gì và nghỉ ngơi ra sao trong giai đoạn này sẽ quyết định tốc độ hồi phục cũng như khả năng bứt phá ở chặng đường tiếp theo.
Vậy đâu là chiến lược dinh dưỡng và y tế hiệu quả để phục hồi nhanh chóng?
1. Vai trò của dinh dưỡng phục hồi
Khi một trận đấu hay buổi tập luyện kết thúc, cơ thể bạn không chỉ đơn giản là mệt mỏi mà còn trải qua hàng loạt thay đổi sinh lý. Nguồn năng lượng glycogen trong cơ bắp gần như cạn kiệt, cơ thể mất đi một lượng lớn nước và điện giải qua mồ hôi, trong khi các sợi cơ phải chịu nhiều tổn thương vi mô do vận động cường độ cao. Nếu không được chăm sóc đúng cách, tình trạng này sẽ dẫn đến đau nhức, suy giảm hiệu suất và kéo dài thời gian hồi phục.
Đây chính là lúc dinh dưỡng phục hồi phát huy vai trò then chốt. Một chế độ ăn uống hợp lý sẽ:
- Tái tạo và sửa chữa cơ bắp: Cung cấp nguyên liệu cần thiết để phục hồi sợi cơ, hạn chế đau nhức và ngăn ngừa chấn thương lặp lại.
- Khôi phục năng lượng dự trữ: Bổ sung carbohydrate giúp tái nạp glycogen, từ đó chuẩn bị cho các buổi tập hoặc trận đấu kế tiếp.
- Cân bằng nước và khoáng chất: Giúp hệ tuần hoàn, thần kinh và cơ bắp hoạt động ổn định trở lại.
- Tăng cường hệ miễn dịch: Ngăn cơ thể rơi vào trạng thái suy kiệt, dễ mắc bệnh sau khi vận động quá sức.
Nói cách khác, dinh dưỡng sau thi đấu không chỉ đơn thuần là “ăn để no” mà là chiến lược khoa học, giúp cơ thể rút ngắn thời gian hồi phục, duy trì sự bền bỉ và sẵn sàng cho những thử thách mới.
2. Nguyên tắc 4R trong phục hồi
Để cơ thể phục hồi toàn diện sau thi đấu hay tập luyện cường độ cao, các chuyên gia thường khuyến nghị tuân thủ nguyên tắc 4R – một khung hướng dẫn khoa học bao gồm bù nước, nạp nhiên liệu, sửa chữa cơ bắp và nghỉ ngơi hợp lý.
- Rehydrate (Bù nước): Bổ sung lại lượng nước và điện giải đã mất qua mồ hôi và hơi thở. Sau tập luyện, nên uống khoảng 600–720 ml (20–24 oz) nước cho mỗi 0,45 kg trọng lượng sụt giảm để hạn chế chuột rút và viêm.
- Refuel (Nạp nhiên liệu): Bổ sung carbohydrate (tinh bột) để khôi phục glycogen – một dạng dự trữ trong cơ bắp, nhằm hỗ trợ hệ miễn dịch và quá trình tái tạo mô.
- Repair (Sửa chữa): Cung cấp đủ protein chất lượng cao (thịt nạc, cá, trứng, sữa…) và có thể kết hợp creatine monohydrate (thịt bò, cá hồi, thịt gà…) sẽ giúp thúc đẩy quá trình tổng hợp cơ và phục hồi các tổn thương sau vận động.
- Rest (Nghỉ ngơi): Kết hợp một bữa nhẹ giàu dinh dưỡng trước khi ngủ cùng giấc ngủ chất lượng sẽ tạo điều kiện để hệ cơ xương, nội tiết, miễn dịch và thần kinh phục hồi và tái tạo toàn diện.
Lưu ý: Nên ăn một bữa chính hoặc bữa phụ có đủ protein và carbohydrate trong vòng 30–60 phút sau tập để tối ưu quá trình phục hồi. Đồng thời, hãy phân bổ lượng protein đều trong ngày để hỗ trợ xây dựng cơ bắp bền vững.
3. Bí mật “1–2% cuối cùng”: Phục hồi tạo nên sự khác biệt
Trong thể thao, đôi khi chiến thắng không đến từ sự vượt trội tuyệt đối mà chỉ nằm ở 1–2% khác biệt nhỏ bé về sức bền, tốc độ hay khả năng duy trì phong độ. Và để đạt được phần “lợi thế vô hình” này, phục hồi sau thi đấu đóng vai trò quyết định.
Tại Phòng khám Evolve, triết lý Evolve Therapy được xây dựng dựa trên nền tảng khoa học thể dục – dinh dưỡng kết hợp với trị liệu cá nhân hóa, giúp vận động viên không chỉ hồi phục nhanh mà còn tối ưu hiệu suất lâu dài. Phương pháp này tập trung vào ba trụ cột chính:
- Giảm tải luyện tập có hệ thống: Điều chỉnh khối lượng vận động trước và sau thi đấu, để cơ thể luôn đạt trạng thái sung sức nhất.
- Vật lý trị liệu lâm sàng: Can thiệp sớm để phòng ngừa chấn thương, xử lý triệt để những tổn thương tiềm ẩn, giữ cho hệ cơ – xương – khớp ổn định.
- Chiến lược dinh dưỡng thể thao tiên tiến: Áp dụng các kỹ thuật hiện đại như bù glycogen siêu cấp, kết hợp vi chất dinh dưỡng, giúp cơ thể duy trì nguồn năng lượng dự trữ tối đa.
Điểm mạnh của Evolve Therapy nằm ở sự tích hợp toàn diện, không tách rời dinh dưỡng, phục hồi và trị liệu mà đồng bộ hóa tất cả để đạt kết quả tối ưu. Chính những điều chỉnh nhỏ nhưng chuẩn xác này đã giúp nhiều vận động viên nâng tầm phong độ – từ một màn trình diễn tốt thành một chiến thắng vang dội.
Cùng Evolve bắt đầu hành trình nuôi dưỡng phiên bản khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng nhất của bạn. Đặt lịch tư vấn ngay hôm nay.
4. Điểm tựa phục hồi toàn diện sau thi đấu tại Nam Sài Gòn
Dinh dưỡng và nghỉ ngơi là nền tảng phục hồi, nhưng để vận động viên nhanh chóng lấy lại phong độ đỉnh cao, y tế chuyên sâu đóng vai trò không thể thay thế.
Tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn, thế mạnh về chấn thương chỉnh hình và y học thể thao đã giúp bệnh viện trở thành điểm tựa vững chắc cho nhiều vận động viên. Trường hợp cầu thủ Bùi Vĩ Hào là minh chứng điển hình: với chấn thương phức tạp gồm đứt dây chằng delta, gãy xương mác và bong gọng chày – mác, anh đã được đội ngũ bác sĩ can thiệp kịp thời và sớm trở lại sân cỏ, kịp tham dự SEA Games 33.
Không chỉ điều trị, bệnh viện còn đồng hành trực tiếp tại nhiều giải đấu lớn với vai trò bảo trợ y tế, đảm bảo sơ – cấp cứu kịp thời cho vận động viên. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, hệ thống trang thiết bị hiện đại cùng dịch vụ cấp cứu 24/7 luôn sẵn sàng hỗ trợ trong mọi tình huống khẩn cấp, giúp vận động viên được bảo vệ toàn diện sau thi đấu.
Với sự kết hợp giữa chuyên môn, công nghệ và kinh nghiệm đồng hành cùng các sự kiện thể thao, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn khẳng định vị thế điểm tựa phục hồi toàn diện – nơi vận động viên có thể an tâm tái tạo thể lực và tự tin bứt phá trên hành trình chinh phục thành tích.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn
Số 88, Đường số 8, Khu dân cư Trung Sơn, Xã Bình Hưng, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 1800 6767
info@nih.com.vn
Cập nhật lần cuối: 11:28 04/10/2025
[1] Bonilla, D.A. et al. 2020. The 4R’s framework of nutritional strategies for post-exercise recovery: A review with emphasis on new generation of carbohydrates. international Journal of Environmental Research and Public Health. Available at: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7796021/ (Accessed: 26 August 2025).
[2] USOPC Sport Nutrition Team. Recovery Nutrition. USA Swimming. Available at: https://www.usaswimming.org/docs/default-source/camps/national-select-camp/recovery-nutrition.pdf
