BÍ QUYẾT CÂN BẰNG HORMONE – KHỎE ĐẸP TỪ BÊN TRONG
-
Tác giả: Bệnh viện Nam Sài Gòn & Phòng khám Evolve
-
04/10/2025
-
8
Sức khỏe toàn diện không chỉ dựa vào một bữa ăn cân bằng hay một buổi vận động hợp lý, mà là sự hòa quyện tinh tế giữa nuôi dưỡng từ bên trong và sự hỗ trợ y tế chuyên sâu. Trong đó, hormone giữ vai trò “người chỉ huy thầm lặng”, điều phối hàng loạt tín hiệu hóa học để kiểm soát mọi hoạt động sống của cơ thể. Những gì bạn ăn mỗi ngày không chỉ là nguồn năng lượng, mà còn là những “viên gạch” và tín hiệu mạnh mẽ, trực tiếp tác động đến quá trình sản xuất, điều hòa và chức năng của hormone – yếu tố nền tảng quyết định sức khỏe và vẻ đẹp bền vững từ bên trong.
1. Hormone và dinh dưỡng – Mối quan hệ không thể tách rời
1.1 Hormone là gì? Vì sao chúng quan trọng?
Hormone là những “sứ giả hóa học” của cơ thể, được tiết ra từ các tuyến nội tiết như tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến tụy hay tuyến sinh dục. Chúng di chuyển trong máu và truyền tín hiệu đến các cơ quan khác nhau, điều khiển hầu hết các hoạt động quan trọng: từ chuyển hóa năng lượng, tăng trưởng, sinh sản cho đến cảm xúc và giấc ngủ. Khi hormone mất cân bằng, cơ thể dễ gặp rắc rối – từ mệt mỏi, tăng cân, rối loạn kinh nguyệt cho đến stress kéo dài.
1.2 Thực phẩm – những “viên gạch” xây dựng hormone
Những gì bạn ăn hằng ngày không chỉ đơn thuần là năng lượng, mà còn là nguyên liệu để cơ thể sản xuất và điều hòa hormone. Một chế độ ăn đa dạng, giàu dinh dưỡng giống như việc cung cấp “vật liệu” đầy đủ và chất lượng để xây dựng nên ngôi nhà hormone vững chắc. Ngược lại, thiếu hụt dinh dưỡng hoặc lạm dụng đồ ăn nhanh, đồ ngọt sẽ khiến hệ thống nội tiết mất cân bằng.
2. Các tác nhân ảnh hưởng trực tiếp đến hormone
2.1 Cân nặng và hormone sinh dục
Cân nặng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng hormone sinh dục ở cả nam và nữ.
- Thiếu cân, suy dinh dưỡng: Khi cơ thể thiếu hụt năng lượng và chất béo lâu dài, vùng dưới đồi và tuyến sinh dục không có đủ “nguyên liệu” để sản xuất estrogen, progesterone hay testosterone. Kết quả là sức khỏe sinh sản và phát triển thể chất bị ảnh hưởng đáng kể.
- Thừa cân, béo phì: Trọng lượng dư thừa có thể làm giảm testosterone và tăng estrogen ở nam giới, đồng thời làm tăng nguy cơ biến chứng thai kỳ ở phụ nữ. Cân nặng quá cao cũng liên quan trực tiếp đến hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), hiếm muộn và nhiều rối loạn chuyển hóa.
Vì vậy, giữ cân nặng ổn định, phù hợp với thể trạng chính là nền tảng để duy trì một hệ thống hormone sinh dục khỏe mạnh.
2.2 Ăn kiêng quá mức và hormone căng thẳng (Cortisol)
Cortisol là hormone “ứng phó” được tiết ra khi cơ thể chịu áp lực. Ở mức bình thường, nó giúp bạn tỉnh táo và đối phó với căng thẳng. Nhưng khi cortisol duy trì ở mức cao trong thời gian dài, cơ thể dễ tích mỡ bụng, suy giảm miễn dịch và gia tăng tình trạng viêm.
Việc ăn kiêng quá mức hoặc để cơ thể thiếu hụt năng lượng kéo dài sẽ khiến não bộ liên tục kích hoạt tuyến thượng thận tiết ra cortisol. Khi tình trạng này lặp lại, bạn không chỉ mệt mỏi về thể chất mà còn dễ rơi vào stress tinh thần, mất ngủ và rối loạn cảm xúc.
Thay vì kiêng khem cực đoan, một chế độ ăn phù hợp, đủ năng lượng và bổ sung vi chất (vitamin nhóm B, vitamin C, magie) sẽ giúp bạn kiểm soát cân nặng an toàn và giảm stress hiệu quả.
2.3 Protein và hormone thèm ăn (Ghrelin & Leptin)
Cảm giác đói – no của cơ thể được điều chỉnh chủ yếu bởi hai hormone:
- Ghrelin: Kích thích cảm giác đói.
- Leptin: Gửi tín hiệu “đã no” đến não.
Nghiên cứu cho thấy, bổ sung 20–30g protein trong mỗi bữa ăn có thể làm giảm nồng độ ghrelin, đồng thời kích thích các hormone gây no như Peptide YY và GLP-1. Điều này giúp bạn ăn ít lại nhưng vẫn cảm thấy no lâu, từ đó dễ dàng kiểm soát cân nặng.
3. Cân bằng dinh dưỡng – Cân bằng hormone
Dinh dưỡng chính là nền móng để hệ nội tiết vận hành trơn tru. Khi ăn uống cân bằng, đa dạng, bạn đang nuôi dưỡng sự hài hòa hormone – yếu tố quyết định đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.
- Protein: Cung cấp axit amin – nguyên liệu để tạo ra các hormone peptide như insulin, glucagon, hormone tăng trưởng. Ăn đủ protein giúp ổn định đường huyết, duy trì cảm giác no và hỗ trợ phục hồi cơ bắp.
- Chất béo: Đặc biệt là cholesterol, là tiền chất cần thiết để tổng hợp hormone steroid như estrogen, testosterone và cortisol. Các chất béo lành mạnh từ cá béo, quả bơ, hạt, dầu oliu giúp cơ thể nhận tín hiệu hormone hiệu quả hơn.
- Carbohydrate: Là nguồn năng lượng chính và có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh insulin và glucagon – hai hormone then chốt kiểm soát đường huyết. Lựa chọn carb phức hợp (gạo lứt, yến mạch, khoai lang) giúp hormone hoạt động ổn định hơn so với carb tinh chế.
- Vi chất (Vitamin & Khoáng chất): Là “chất xúc tác” cho các phản ứng tổng hợp hormone. Ví dụ: i-ốt và selen cần thiết cho hormone tuyến giáp; kẽm và vitamin D hỗ trợ sản xuất testosterone; magie giúp cân bằng estrogen và progesterone; sắt tham gia quá trình chuyển hóa hormone tuyến giáp.
4. Cân bằng hormone toàn diện – Bí quyết khỏe đẹp từ bên trong
Sự cân bằng hormone không chỉ đến từ thói quen ăn uống lành mạnh mà còn cần sự hỗ trợ khoa học và y tế chuyên sâu.
Tại Phòng khám Evolve, triết lý chăm sóc toàn diện được xây dựng trên ba trụ cột: dinh dưỡng cá nhân hóa – vật lý trị liệu – chăm sóc tinh thần. Thông qua chế độ ăn thiết kế riêng cho từng thể trạng, liệu pháp vận động khoa học và các kỹ thuật quản lý stress, Evolve giúp cơ thể điều hòa hormone một cách tự nhiên, duy trì năng lượng và tinh thần lạc quan.
Cùng Evolve bắt đầu hành trình nuôi dưỡng phiên bản khỏe mạnh, tràn đầy năng lượng nhất của bạn. Đặt lịch tư vấn ngay hôm nay.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn lại là điểm tựa y tế toàn diện cho gia đình. Với thế mạnh điều trị đa chuyên khoa, bệnh viện không chỉ chẩn đoán và điều trị các rối loạn liên quan đến hormone như tiểu đường, rối loạn tuyến giáp hay sức khỏe sinh sản, mà còn đồng hành trong chăm sóc tổng thể – từ dinh dưỡng lâm sàng, điều trị chuyên khoa đến phục hồi chức năng. Đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng hệ thống thiết bị hiện đại mang đến giải pháp y tế an toàn, hiệu quả và bền vững.
Sự kết hợp giữa giải pháp khoa học của Evolve và nền tảng y tế toàn diện của Nam Sài Gòn chính là chìa khóa để mỗi người không chỉ “cân bằng hormone” mà còn xây dựng một lối sống bền vững.
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Nam Sài Gòn
Số 88, Đường số 8, Khu dân cư Trung Sơn, Xã Bình Hưng, TP. Hồ Chí Minh
Hotline: 1800 6767
info@nih.com.vn
Cập nhật lần cuối: 11:29 04/10/2025
[1] Stachowicz, M., Lebiedzińska, A. The effect of diet components on the level of cortisol. 2016. Eur Food Res Technol, 242. https://doi.org/10.1007/s00217-016-2772-3
[2] The ESHRE Capri Workshop Group. Human Reproduction Update, 12(3), pp.193–207, https://doi.org/10.1093/humupd/dmk003
[3] Rehrer, N.J., McLay-Cooke, R.T., Sims, S.T. 2023. Nutritional Strategies and Sex Hormone Interactions in Women. In: Hackney, A.C. (eds) Sex Hormones, Exercise and Women. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-21881-1_12
[4] Ryan KK, Seeley RJ. Physiology. 2013. Food as a hormone. Science, 339(6122), pp.918-919. doi: 10.1126/science.1234062.
